زمینه و اهداف: اتفون یکی از مهم‌ترین سموم ارگانوفسفره است که بر روی دستگاه تولیدمثل اثر سوء داشته و اختلالاتی را در رابطه باکیفیت مایع منی و کاهش قدرت باروری ایجاد می­کند. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر اتفون بر پارامترهای اسپرمی، خصوصیّات و توان باروری آزمایشگاهی در موش سوری است.
مواد و روش ­ها: در این مطالعه تجربی، 90 موش نر بالغ به 6 گروه کنترل و آزمایشی تقسیم‌بندی شدند. گروه­های آزمایشی اتفون را با دوزهای پایین، متوسط و بالا و همچنین گروه کنترل مثبت داروی نئوستیگمین بروماید (1/0 میلی‌گرم بر کیلوگرم) دریافت کردند. پس از تیمار، حیوانات به روش جابجایی مهره­های گردنی آسان کشی شدند و نمونه­های اسپرم از دم اپیدیدیم برای ارزیابی پارامترهای اسپرمی و لقاح داخل آزمایشگاهی جمع­آوری شدند. سطح 05/0p< معنی­دار در نظر گرفته شد.
نتایج: کاهش در تحرک و قدرت زنده‌مانی اسپرم بین گروه­های آزمایشی نسبت به گروه کنترل دیده شد. بر این اساس اتفون می­تواند آسیب به DNA و عدم بلوغ هسته­ای را به میزان قابل‌توجهی افزایش ­دهد. نتایج لقاح داخل آزمایشگاهی نشان داد اتفون به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای باعث کاهش کیفیت جنین و مراحل رشد جنینی در مقایسه با گروه کنترل شد. همچنین درصد جنین­های متوقف‌شده در گروه­های آزمایشی نسبت به گروه کنترل به‌طور معنی­داری افزایش یافت (05/0p<).
نتیجه­ گیری: نتایج حاضر نشان داد که استرس اکسیداتیو ناشی از اتفون باعث آسیب به DNA اسپرم می­شود و به دنبال آن کیفیت اسپرم و توان باروری آزمایشگاهی را در حالت وابسته به دوز کاهش می­دهد.