مقدمه و هدف: فعالیت ورزشی و محیط های غیر طبیعی باعث تغییراتی در سیستم هورمونی و ایمنی می شوند. بنابراین، هدف این مطالعه، ارتباط کورتیزول با لکوسیتوز و شمار نوتروفیل ها پس از فعالیت ورزشی در شرایط دمایی سرد، گرم و طبیعی بود.
مواد و روش ها: 10مرد جوان ورزشکار در محیط طبیعی(1±22درجه ی سانتی گراد،5±55 درصد رطوبت)، سرد (1±3درجه ی سانتی گراد، 5±50 درصد رطوبت) و گرم (1±35درجه ی سانتیگراد،5±50درصد رطوبت) به مدت یک ساعت با شدت 60 درصد VO2maxروی تردمیل دویدند. نمونه های خونی قبل و بلافاصله بعد از فعالیت ورزشی جمع آوری شدند. شمار تام لکوسیت ها و نوتروفیل ها با دستگاه سیسمکس نیهون کدون و مقادیر کورتیزول پلاسما به روش الایزا محاسبه شدند. از آزمون آماری تی زوجی برای مقایسه ی داده های قبل و بعد از فعالیت ورزشی و از آزمون همبستگی پیرسون برای بررسی ارتباط متغیر ها با سطح معنیداری (05/0>p) استفاده شد.
نتایج: مقادیر کورتیزول و شمار تام لکو سیت ها پس از فعالیت ورزشی در هر سه محیط در حد معنی داری افزایش داشته اند (001/0>p). هم چنین افزایش معنی دار شمار نوتروفیل ها پس از فعالیت ورزشی در محیط سرد(001/0=p)، طبیعی (001/0=p) و گرم (021/0=p) مشاهده شد.به علاوه، پس از فعالیت ورزشی در محیط طبیعی و گرم ارتباط مستقیم معنی داری بین مقادیر کورتیزول با لکوسیتوز (783/0 = R و 007/0 = P همچنین 813/0 = P و 004/0 = P) و کورتیزول با نوتروفیل (806/0 = R و 005/0 = P همچنین 825/0 = P و 002/0 = P) مشاهده شد، اما پس از فعالیت ورزشی در محیط سرد ارتباط معنیداری بین این مقادیر مشاهده نشد (63/0 = R و 051/0 = P همچنین 554/0 = P و 096/0 = P).
بحث و نتیجه گیری: فعالیت ورزشی در هر سه محیط با تحریک محور هیپوتالاموس هیپوفیز کلیه باعث رهایش کورتیزول و کورتیزول با تأثیر بر گیرنده خود در سلول های ایمنی باعث لکوسیتوز و نوتروفیلیا می شود. به نظر می رسد، افزایش مقادیر کورتیزول هنگام فعالیت ورزشی در محیط گرم و طبیعی مسئول لکوسیتوز و افزایش مقادیر نوتروفیل ها باشد، اما هنگام فعالیت ورزشی در محیط سرد احتمالاً عوامل دیگری غیر از کورتیزول مثل کاتکولامین ها، تغییرات قلبی عروقی و یا آسیب عضلانی موجب این رخداد می شوند
Gaeini A A, Choobineh S, Satarifard S. Relationship between athlete’s men cortisol with leukocytosis and Neutrophils numbers after exercise in cold, warm and normal temperatures conditions. J Fasa Univ Med Sci. 2012; 1 (4) :238-243 URL: http://journal.fums.ac.ir/article-1-88-fa.html
گائینی عباسعلی، چوبینه سیروس، ستاری فرد صادق. ارتباط کورتیزول با لکوسیتوز و شمار نوتروفیل های مردان ورزشکار پس از یک جلسه فعالیت ورزشی در شرایط دمایی سرد، گرم و طبیعی. مجله دانشگاه علوم پزشکی فسا. 1390; 1 (4) :238-243